Το άγχος έχει εδραιωθεί κατά την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους, γιατί είναι ένα συναίσθημα απαραίτητο για την επιβίωσή μας. Αν δεν είχαμε καθόλου άγχος, δεν θα μπορούσαμε να επιβιώσουμε και να προσαρμοστούμε, καθώς δε θα κινητοποιούμασταν απέναντι στους εκάστοτε κινδύνους.

Έτσι, ένας άνθρωπος που απειλείται με ένα όπλο, νιώθει άγχος, γιατί κινδυνεύει η σωματική του ακεραιότητα και το άγχος αυτό, τον θέτει σε κατάσταση εγρήγορσης για να σωθεί.

Τις περισσότερες φορές, όμως, η επικείμενη απειλή είναι ψυχολογικής φύσεως. Για παράδειγμα, για έναν μαθητή που δίνει πανελλαδικές εξετάσεις η απειλή μπορεί να είναι μία πιθανή αποτυχία, γιατί μπορεί, κατά τη γνώμη του, η αποτυχία αυτή να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή του ή στην εικόνα που έχει για τον εαυτό του. Στην περίπτωση αυτή, το δημιουργικό άγχος βάζει τον μαθητή  στην διαδικασία να προσπαθήσει για ένα όσο γίνεται καλύτερο αποτέλεσμα.

Επίσης, ένα επίπεδο «δημιουργικού άγχους» βοηθάει τον ηθοποιό πριν από μια παράσταση, τον αθλητή πριν από έναν αγώνα και τον ομιλητή πριν από μια παρουσίαση, να έχει τη μέγιστη δυνατή απόδοση και το καλύτερο εφικτό αποτέλεσμα.

Μετά από τη στρεσογόνο κατάσταση, το σώμα επιστρέφει στο κανονικό επίπεδο διέγερσης και το άτομο χαλαρώνει.

Όταν, όμως, ένα άτομο βιώνει άγχος για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, επειδή η καθημερινότητά του χαρακτηρίζεται από καταστάσεις ή γεγονότα που εκτιμά ως απειλητικά (π.χ. χωρισμός, υπερβολικές απαιτήσεις στη δουλειά, οικονομικά προβλήματα, απώλεια εργασίας κτλ.) και δεν ξέρει πώς να τα αντιμετωπίσει ή δεν έχει τη δυνατότητα να τα αντιμετωπίσει, βιώνει «αρνητικό άγχος» με δυσμενείς επιπτώσεις σε ολόκληρο το σύστημα νου – σώματος. Δηλαδή, το άτομο βιώνει μια στρεσογόνο κατάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς δυνατότητα ξεκούρασης και χαλάρωσης, είναι πιθανό να παρουσιάσει μια διαταραχή άγχους.

Το υπερβολικό άγχος κινητοποιεί συχνά και αναίτια τον οργανισμό.  Πιο αναλυτικά, όταν το άτομο ερμηνεύει καταστάσεις και γεγονότα ως περισσότερο απειλητικά από ότι είναι στην πραγματικότητα, βιώνει διαρκώς ένα αίσθημα απειλής και ατομικής ευαλωτότητας.

Το άγχος σε αυτή την περίπτωση δεν έχει αντικείμενο εστίασης, αλλά είναι αόριστο και διάχυτο. Οι άνθρωποι που παρουσιάζουν άγχος αυτής της μορφής φαίνεται να ανησυχούν για τα πάντα και να μην μπορούν να ελέγξουν την ανησυχία τους αυτή. Αυτός ο τύπος άγχους, που φαινομενικά δεν συνδέεται με μια συγκεκριμένη κατάσταση, ονομάζεται γενικευμένο άγχος.