Το ποσοστό των ατόμων με Νοητική Υστέρηση υπολογίζεται περίπου στο 1- 3% του γενικού πληθυσμού. Στις μέρες μας υπάρχουν πάνω από 1.000 γνωστά οργανικά αίτια της νοητικής υστέρησης παρόλα αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτιολογία δεν είναι γνωστή. Ιδιαίτερα όσον αφορά την ήπια νοητική υστέρηση, η αιτιολογία είναι γνωστή μόνο στο ¼ των περιπτώσεων.
Οι ερευνητές διακρίνουν τα αίτια της νοητικής υστέρησης σε δύο κατηγορίες:
στα γενετικά – οργανικά αίτια και
στα περιβαλλοντικά αίτια
Τα γενετικά- οργανικά αίτια περιλαμβάνουν διαταραχές που πιθανώς υπήρξαν:
προγεννητικά (πριν τη γέννηση)αίτια, όπως:
κληρονομικοί παράγοντες
χρωμοσωμικές ανωμαλίες
ασθένειες της εγκύου
ανωμαλίες μεταβολισμού
ανοξία (έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο)
κακή διατροφή
περιγεννητικά (κατά την κύηση ή τον τοκετό) αίτια, όπως:
πρόωρη γέννηση
τραυματισμοί
αιμορραγία του εγκεφάλου
μεταγεννητικά (μετά τη γέννηση) αίτια, όπως:
στέρηση ή ανεπαρκής λήψη της τροφής
υψηλός πυρετός
εγκεφαλικά τραύματα (από ατυχήματα, πτώσεις)
Τα περιβαλλοντικά αίτια έχουν να κάνουν με συναισθηματικές διαταραχές της μητέρας πριν, κατά και μετά την κύηση, με ακατάλληλο οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον και γενικότερα με παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την ομαλή και φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού.