Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του τραυλισμού;
Τα χαρακτηριστικά του τραυλισμού χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:
1. τις βασικές ή πρωτεύουσες συμπεριφορές και
2. τις δευτερεύουσες ή συνοδές συμπεριφορές.
Με την πάροδο των χρόνων άλλη μια τρίτη ομάδα χαρακτηριστικών προστέθηκε:
3. τα συναισθήματα και οι πεποιθήσεις.
Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί, ότι ο κάθε άνθρωπος παρουσιάζει το δικό του «προφίλ» συμπεριφορών και δεν παρουσιάζονται πάντα όλα τα συμπτώματα και σε όλα τα άτομα που εμφανίζουν τραυλισμό.
1. Πρωτεύουσες ή βασικές συμπεριφορές – Εμφανή χαρακτηριστικά της ομιλίας:
- Επαναλήψεις ήχων, συλλαβών, λέξεων ή φράσεων
Παραδείγματα: Μαμά έ- έ- έ- έ φυγε ο μπαμπάς , Το πο- πο- πο- πο δήλατο χάλασε!, Η Μαρία μιλάει με τη τη τη φίλη της στο τηλέφωνο!, Κι εγώ κι εγώ κι εγώ θέλω να έρθω!
- Επιμηκύνσεις, δηλαδή δυσρυθμίες κατά τις οποίες παρατηρείται παράταση ηχηρών και άηχων ήχων και εκπνεόμενου αέρα, ενώ οι αρθρωτές που τους παράγουν παραμένουν στην ίδια θέση.
Παραδείγματα: σσσσσ οκολάτα, κκκκκκκ άτσε
- Μπλοκαρίσματα, δηλαδή παράλληλη ακατάληπτη διακοπή της ροής του εκπνεόμενου αέρα και των αρθρωτικών κινήσεων.
Παραδείγματα: φ (παύση) αγητό, Θ (παύση) έλω
2. Δευτερεύουσες ή Συνοδές Συμπεριφορές
Χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τις συμπεριφορές διαφυγής και τις συμπεριφορές αποφυγής.
Συμπεριφορές διαφυγής, δηλαδή τρόποι με τους οποίους το άτομο που τραυλίζει προσπαθεί να διαφύγει από τις δυσρυθμίες:
- έντονο κλείσιμο των ματιών
- κούνημα κεφαλής ή άκρων
- ένταση στους μύες του λαιμού
- συχνές εναλλαγές της έντασης της φωνής
- αύξηση του ρυθμού ομιλίας
3. Συμπεριφορές αποφυγής, δηλαδή λεκ τικές και σωματικές συμπεριφορές που πραγματοποιεί το άτομο που τραυλίζει προτού ξεκινήσει μια δυσρυθμία προκειμένου να την αποφύγει:
- παρεμβολές ήχων και λέξεων ανάμεσα στις λέξεις, π.χ. «εεεεε»
- αντικαταστάσεις λέξεων
- «κρύψιμο» του στόματος με το χέρι
- γύρισμα του λαιμού προς άλλη κατεύθυνση
4. Συναισθήματα και Πεποιθήσεις- Ψυχολογικές Εκφάνσεις
H ύπαρξη του τραυλισμού μπορεί να δημιουργήσει στα άτομα συναισθήματα αποτυχίας, απογοήτευσης, ενοχής, χαμηλής αυτοεκτίμησης και μελαγχολίας. Επίσης, παρουσιάζουν μεγαλύτερα επίπεδα άγχους, ειδικά σε καταστάσεις και συνθήκες που απαιτούν λεκτική απόδοση.
Παραδείγματα τέτοιων συμπεριφορών άγχους είναι:
- οι φοβίες
- οι διαταραχές ύπνου
- η ενούρηση
- η αντιδραστική συμπεριφορά
- η ονυχοφαγία
- οι εμμονές
- οι ψυχαναγκασμοί
- οι δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις.