Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού χαρακτηρίζονται από σοβαρά και εκτεταμένα αναπτυξιακά προβλήματα σε πολλούς τομείς της ανάπτυξής τους.

Παρουσιάζουν  καθυστέρηση στην ανάπτυξη της ομιλίας, η οποία μερικές φορές δεν αναπτύσσεται και καθόλου. Αν αναπτυχθεί, η γλωσσική έκφραση παρουσιάζει πολλές ιδιαιτερότητες, όπως:

Άτομα με επαρκή ομιλία παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες στο να αρχίσουν και να διατηρήσουν ένα διάλογο, ανάλογα με το άτομο που συνομιλούν και το κοινωνικό πλαίσιο. Δεν ξέρουν πώς να πλησιάσουν τον συνάνθρωπό τους, ούτε τί πρέπει και τί δεν πρέπει να τον ρωτήσουν. Έχουν δυσκολία στον έλεγχο του ρυθμού, της έντασης και του τόνου της φωνής τους.

Χρησιμοποιούν τη γλώσσα με στερεοτυπικό τρόπο και επαναλαμβάνουν πολλές φορές αυτό που τους λέει κάποιος. Για παράδειγμα, στην ερώτηση «Πώς σε λένε;» δεν λένε το όνομά τους, αλλά επαναλαμβάνουν την ερώτηση («ηχολαλία»).

Δεν παρουσιάζουν κοινωνική μίμηση (π.χ. να μιμούνται τη μαμά που καθαρίζει το σπίτι) και χαρακτηρίζονται από έλλειψη φαντασίας και προσποίησης στο παιχνίδι και συνεπώς, δεν παίζουν αυθόρμητα συμβολικά παιχνίδια (π.χ. παιχνίδι ρόλου).

Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού δεν ανταποκρίνονται στην κοινωνική συναλλαγή, όπως παιδιά με τυπική ανάπτυξη σε ανάλογη ηλικία και παρουσιάζουν δυσκολίες στην κοινωνική επαφή και στην  αμοιβαιότητα. 

Φαίνεται να είναι αδιάφορα όσον αφορά την επαφή με άλλους ανθρώπους και τους αντιλαμβάνονται σαν αντικείμενα. Το βλέμμα τους φαίνεται να τους διαπερνά  παρά να εστιάζει σε αυτούς. Αποφεύγουν τη βλεμματική επαφή και έχουν ελλείψεις στη χρήση μη λεκτικών συμπεριφορών. Από την άλλη πλευρά, μπορεί να εστιάσουν την προσοχή τους σε ένα αντικείμενο ή σε ένα μέρος αντικειμένου (π.χ. ρόδα ενός αυτοκινήτου) για πολλή ώρα και να ασχολούνται με αυτό με στερεότυπο τρόπο. Δεν επιδιώκουν αυθόρμητα τη συμμετοχή σε δραστηριότητες με άλλους ανθρώπους, ειδικά με συνομήλικους και προτιμούν να απομονώνονται με συνέπεια να αποτυγχάνουν στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων. Ακόμη, χαρακτηρίζονται από φτωχή έκφραση  προσώπου και σώματος και επιπλέον, δε χρησιμοποιούν το δάκτυλο, για να δείξουν κάποιο αντικείμενο ή άτομο.

Τα παιδιά με αυτισμό έχουν μεγάλη δυσκολία στην οργάνωση πρόσφορης και σκόπιμης δραστηριότητας. Ασχολούνται με  περιορισμένες δραστηριότητες μόνο και έχουν πολύ μειωμένα ενδιαφέροντα. Μπορεί να μιλούν για το ίδιο θέμα, που συνήθως δεν ενδιαφέρει τους συνομήλικούς τους, για πολλή ώρα, χωρίς να αντιληφθούν ότι ο συνομιλητής τους δεν το βρίσκει ενδιαφέρον. Ακόμη, μπορεί  να κάνουν την ίδια ερώτηση πολλές φορές και να απαιτούν την ίδια πάντα απάντηση.

Χαρακτηρίζονται επίσης από εμμονές σε μη λειτουργικές συνήθειες και τελετουργίες. Έτσι, ένα παιδί μπορεί να επιμένει στο να ακολουθεί το ίδιο πρόγραμμα κάθε μέρα, να πηγαίνει το ίδιο δρομολόγιο και να τρώει την ίδια μάρκα τροφίμων. Αν γίνουν αλλαγές στις συνήθειές του, ακόμα και για πολύ ασήμαντα πράγματα, ενοχλείται και αναστατώνεται με αποτέλεσμα να παρουσιάζει διαταρακτικές συμπεριφορές, όπως ξεσπάσματα οργής, επιθετικότητα ή αυτοτραυματισμό.

Πολλές φορές, παρουσιάζουν και στερεότυπες και επαναληπτικές κινήσεις, όπως π.χ. χτυπήματα ή «φτερούγισμα» χεριών, περπάτημα στα νύχια των ποδιών κ.ά.

Επιπλέον παίζουν με στερεότυπο τρόπο, για παράδειγμα βάζουν τουβλάκια ή αυτοκίνητα στη σειρά ή δείχνουν επίμονη ενασχόληση με τμήματα αντικειμένων, όπως τη ρόδα του αυτοκινήτου, την οποία  γυρίζουν συνεχώς.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό των παιδιών στο φάσμα του αυτισμού αποτελούν οι ασυνήθιστες και παράξενες αντιδράσεις σε αισθητηριακές εμπειρίες. Το παιδί κοιτάζει τους ανθρώπους και τα πράγματα με βιαστικές γρήγορες ματιές παρά με μια σταθερή ματιά και μπορεί να τα μυρίζει επίμονα. Αδιαφορεί πολλές φορές για ακουστικά ερεθίσματα και δίνει την εντύπωση πως είναι κωφό, ενώ άλλες φορές μπορεί να  αντιδρά υπερβολικά σε ήχους της καθημερινότητας, όπως ο θόρυβος της ηλεκτρικής σκούπας ή του σεσουάρ. Παρατηρείται συχνά αδιαφορία στον πόνο και έντονη ενόχληση όταν το παίρνουν αγκαλιά.                                       

Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού παρουσιάζουν συχνά ένα ανομοιογενές προφίλ ικανοτήτων. Μπορεί να διαθέτουν ιδιαίτερες ικανότητες σε συγκεκριμένους τομείς και σε άλλους να υπολείπονται σημαντικά. Μπορεί για παράδειγμα να είναι σε θέση να κάνουν περίπλοκους μαθηματικούς υπολογισμούς ή να απομνημονεύουν μεγάλο αριθμό δεδομένων (π.χ. ονόματα, σημαίες, μάρκες αυτοκινήτων, ημερομηνίες  κτλ.), αλλά  να αδυνατούν να μάθουν τη σωστή χρήση προσωπικών αντωνυμιών.